Doktora daha önce başvurması gerekenler var mı?
Kısırlık bir yıl boyunca düzenli ve korunmasız ilişkiye rağmen hamile kalamama olarak tanımlanmaktadır. Bu durumda eğer bir yıl veya daha uzun süredir hamilelik elde edilememişse kısırlık yönünden bir değerlendirilmeye gereksinim vardır. Ancak eğer kadının yaşı 30 veya üzerinde ise 6 aylık bir korunmasız ilişki sonrasında hala gebelik olmamışsa doktora baş vurmalıdır. Ayrıca eğer adet düzensizliği varsa ki bu yumurtlama ile ilgili bir sorun olduğunu gösterebilir ya da erkekte bilinen bir problem varsa yine bir yıl beklenmeksizin doktora başvurulmalıdır. Gebelik elde edilmeye çalışılan bu bir yıllık süre içinde hiçbir zaman endi şeye kapılmamalıdır. Çünkü toplumda yaklaşık 7 çiftten birinde bu durum görülmektedir ve günümüzde kısırlığın tedavisinde oldukça ileri teknoloji kullanılmakta ve olguların önemli bir kısmında da gebelik elde edilmektedir.
Erkekler hangi durumda bir yıldan önce doktora gitmelidir?
Erkekte kısırlık nadiren belirti verir. Erkek İnfertilitesinin tam değerlendirmesini yapmak için akıntı ve idrar yapma güçlüğü ve yanma olup olmadı ğı sorulmalı ve tam idrar tahlili ile en az 2 sperm analizi yapmak gerekir. Ürolog (bevliyeci) tarafından yapılan bir fizik muayene ile cinsel organlara ait patolojiler ortaya çıkarılır. Risk faktörleri varsa; örn, bilateral kriptorşitizm (iki taraflı inmemiş testis), kadın yaşı 35’den büyük ise, eğer çift erkek partnerin fertilite potansiyelini sorguluyorsa erkekler de bir an önce doktora gitmelidir. Ayrıca kemoterapi ya da radyoterapi tedavisi görecek ya da görmüş olan, ergenlik döneminde kabakulak geçirmiş olan,şeker hastası olan veya varikosel tanısı konmuş ya da bu nedenle operasyon geçirmiş olan erkekler evlendikten hemen sonra doktora gitmelidir.
Önce erkek mi kadın mı doktora gitmeli?
Öncelikle erkek doktora gitmelidir. Çünkü erkeğe yapılacak testler hem kolay hem sayıca daha az hem de maliyeti düşüktür.
Size çocuğumuz olmuyor şikâyeti ile başvuran çifte nasıl sorular soruyorsunuz?
Öncelikle yaş, adet düzeni, kasık ağrısı olup olmadığı, anormal vajinal kanama veya akıntı, daha önce geçirilen iltihabi hastalıklar ve başka sistemlere ait hastalığı olup olmadığı sorulur. Daha önce hiç gebe kalıp kalmadığı, kalmışsa nasıl sonuçlandığı, düşük yapıp yapmadığı, ameliyat olup olmadığı ve herhangi bir doğum kontrol yöntemi uygulayıp uygulamadığı sorulur. Hastanın eşine daha önce cinsel bölgede hasar yapabilecek bir travma ya da hastalık veya ameliyat geçirip geçirmediği, enfeksiyonlar, herhangi bir ilaç kullanımı, tıbbi bir rahatsızlığı ve eğer varsa daha önce başka bir kadından gebelik elde edilip edilmediği sorulur. Ayrıca ne zamandan beri korunmadıkları ve ne kadar sıklıkla ilişkide bulundukları ve ilişki sırasında kayganlaştırıcı kremler kullanılıp kullanılmadığı yine sorular arasındadır. Ailede doğumsal anormallikler olup olmadığı sorulmalıdır. Kısırlık süresi, halen herhangi bir tedavi görüp görmediği, alerjik bir hastalık, meslek, sigara-alkol kullanımı, göğüslerden süt gelip gelmediği, tüylenme ve cinsel ilişki sırasında ağrı yine sorulan sorular arasındadır. Hastanın kilosu da mutlaka kaydedilmelidir.
Meslek seçiminin kısırlık üzerine etkisi var mı?
Bazı mesleklerin kısırlığa zemin hazırladığı bilinmektedir. Hamam ve saunalarda çalışanlarda, döner ustalarında, fırın ve maden işçileri ile uzun yol şoförlerinde, seramik, cam işinde çalışanlarda, tinerin kullanıldığı boya işinde çalışarak yüksek oranda bunun gibi kimyasal madde soluyanlarda sperm miktarında ve kalitesinde azalmalar tespit edilmektedir. Ayrıca yorucu ve stres katsayısı yüksek olan polislik gibi mesleklerde de kısırlık oranları yükselmektedir.
Çocuk sahibi olmayan çiftlerin hangi uzmana başvurması gerekir?
Genel kadın-doğum uzmanları ilk değerlendirmeyi yapabilirler veya kısırlık konusunda uzmanlaşmış bir kadın-doğum uzmanına gidilebilir. Burada önemli olan güven duyulan ve hastanın kendini rahat hissettiği bir hekimi seçmesidir. Ancak hasta gitmek istediği hekimin özgeçmişine bugün artık hemen her yerden bağlanması mümkün olan internet yoluyla ulaşarak onun ilgi alanlarını ve bugüne kadar yapmış olduğu çalışmaları inceleyerek karar vermelidir.
Doktora başvuran çiftlere ilk yapılan tetkikler nelerdir?
Tanısal amaçlı yapılan ilk tetkikler kısırlığın sebebini bulmaya yönelik, pahalı olmayan ve hastaya zarar vermeyen tetkiklerdir. Burada hastanın istekleri, yaşı, kısırlık süresi, tıbbi hikâyesi ve fizik ve jinekolojik muayenesi göz önünde bulundurulur ve ultrasonografi ile kadın iç cinsel organları değerlendirilir. Öncelikle erkekten üç ila beş günlük bir cinsel perhizi takiben bir sperm analizi istenir. Daha sonra kadının yumurtlama fonksiyonu hakkında bilgi edinmek için âdetin üçüncü günü kan alınarak hormon analizi yapılır. Adet bittikten 2 gün sonra ise yumurtanın ve spermin bir araya gelmesini sağlayan tüplerin açık olup olmadığını gösteren bir film çekilir. Bu işlem rahim ağzından boyalı bir madde verilerek yapılır. Başlangıçta yapılan bu tetkiklerden sonra hasta hakkında bir ön değerlendirme yapılır ve ileri tetkiklere gerek olup olmadığına karar verilir. Bunlar beyinde bulunan hipofiz bezinin, boyun bölgesinde bulunan troid bezinin, böbrek üstü bezlerinin incelenmesi ya da laparoskopi ve histeroskopi ile karın içi ve rahim içinin gözlenmesi gibi tetkiklerdir.
