Tüpbebek’te dondurma/çözme uygulamaları yeni değil (ilk başarılı uygulama 1983 yılında gerçekleştirildi) fakat özellikle son yıllarda teknik ve uygulama anlamında gerçekleştirilen ilerlemeler ile özellikle tedavi gören hastalarımız için son derece önemli hale geldi. Bu konuyu bir kaç nokta olarak belirtmek istiyorum:
- Dondurma çözme uygulamaları son yıllarda basında özellikle yumurta veya over dokusu dondurulması olarak sık sık karşımıza çıkıyor, özellikle kadınların çocuk sahibi olma yaşı yükseldikçe yumurta üretim kapasiteleri düştüğünden erken yaşlarda yumurta veya yumurtalık dokusunun dondurulması veya kanser tedavisi öncesinde yumurtaların dondurulması olarak. Biz bu işlemleri üreme tıbbı uzmanları olarak “fertilitenin korunması” adı altında inceliyoruz. Tabi bu konu bu uygulamalardan faydalanacak çiftler için çok önemli fakat bu konu son günlerde bizlerin özellikle tüpbebek uygulamalarında gerçekleştirdiğimiz embriyo dondurma-çözme uygulamalarının önüne geçmiş durumda. Halbuki bir tüpbebek işlemi sırasında elde edilen iyi kalite embriyoların başarılı bir şekilde dondurulup çözülmesi ile hastaya bazen 1 yerine 2-3 kez sağlıklı bebek sahibi olma imkanı sağlamış oluyoruz. Bazen bu sayının arttığı çiftlerimiz de oluyor. Yani diğer bir deyiş ile aslında maliyetli gibi görünen tüpbebek uygulamalarında eğer embriyo-dondurma işlemi uygulanıyor ise bu maliyet 2-3 kat azalmış oluyor.
Tabii bunun için merkezinizde ve laboratuarınızda bu tekniğin çok iyi uygulanıyor olması gerek. Bu konunun özellikle tüpbebek tedavisine katılmayı düşünen veya halihazırda tedavide olan hastalarımız tarafından çok iyi anlaşılması gerek. Zira tedavi sonrasında kalan embriyolarını dondurmak istemeyen fakat daha sonrasında pişmanlık yaşayan çok hasta ile karşılaşıyoruz. Kendilerine bu konuda çok detaylı olarak bilgilendirme yapıldığı halde o dönemin ve sürecin koşulları nedeniyle sanıyorum bu olasılığı tam olarak değerlendiremiyorlar. Burdan onlara seslenmek istiyorum: Eğer işlem sonrası arta kalan embriyolarınız varsa mutlaka dondurma olasılığınızı değerlendirin. Embriyo dondurma işleminin maliyeti tüpbebek tedavisine kıyasla çok küçük fakat getirdiği avantajlar buna kıyasla çok fazla. Ayırca bir diğer husus, tedaviye başladığınız veya başlayacağınız merkezin embriyo dundurma-çözme uygulamalarındaki başarısını da mutlaka öğrenin ve değerlendirin. Çünkü bu durum ayni zamanda laboratuarın başarısını da yansıtmakta. Dondurma-çözme uygulamalarında bahsetmek istediğim bir başka yenilik özellikle teknik anlamda önem taşıyor. Vitrifikasyon adı verilen yöntem ile artık her aşamadaki embriyoyu dondurup başarılı bir şekilde çözebiliyoruz. Ayrıca eskiden kullandığımız pahalı cihazlara ve uzun işlem süreleri de artık yok. Bu da şu demek oluyor: İşlemin maliyeti artık daha ucuz, az sayıdaki embriyolarda da başarılı bir şekilde uygulanabiliyor. Örneğin işlem sonrası 3 embriyosu kalan bir çiftimize tedavi sonrasında 3 kez dondurma-çözme uygulaması imkanı sunabiliyoruz. İlk denemelerinde başarı sağlamış bir çift te olsalar sonrasında ikinci bir çocuk istemleri halinde her seferinde tek embriyo transferi yaparak sağlıklı tekiz gebelik elde etmek artık vitrifikasyon yöntemi ile çok daha olası.
- Embriyo dondurma-çözme uygulamaları aslında tedavi sırasında tespit edilen veya oluşan ve tedavideki başarıyı olumsuz yönde etkileyebilecek durumlarda da bizim için son derece önemli bir yardımcı. Örneğin bazı çiftlerimizde kullanılan hormona karşı aşırı bir tepki gerçekleşiyor ve çok sayıda yumurta elde ediyoruz. Belki bu durum çiftimizde şansı arttırıyor gibi görünse de yüksek sayıda yumurta alınırken diğer tarafta embriyonun tutunacağı rahim dokusunun embriyoyu tutma potansiyelini düşüyor. Eğer siz bu gibi olgularda embriyo dondurma yoluna giderseniz dondurulmuş embriyoları tedaviden birkaç ay sonra rahim dokusu düzeltiğinde çözerek naklettiğinizde çok daha yüksek başarı elde edebiliyorsunuz. Bence bu tedavi gören çiftlerimiz açısından son derece avantajlı bir durum.
